Стравы нацыянальнай кухні дапамагаюць паказаць душу народа. Мы раскажам пра беларускую кухню, яе асаблівасці і сакрэты, а таксама пералічым стравы, якія абавязаны паспрабаваць кожны, хто хоча далучыцца да нацыянальнага беларускаму каларыту.
Калі казаць пра бульбу, развеем склаўся міф: аснова асноў беларускай нацыянальнай кухні трапіла ў нашу краіну … толькі ў 1670 годзе, а паўсюднае распаўсюджванне атрымала праз стагоддзе. Таму рацыён простага беларуса да яго з’яўлення складаўся з:
- бурачны бацвіння, якую захоўвалі ў падвалах, квасілі, марынавалі і рыхтавалі з я «Батвінніка» (халодныя супы, якія цяпер называюцца «халадніках» і «халаднік»),
- сала, якое салілі прама са шкурай і ўжывалі замест мяса,
- рыбы,
- грыбоў,
- ягад.
Як правіла, мяса на стале сялян з’яўлялася толькі па святах, а на Каляды рыхтавалі куццю — кашу з суцэльных зерняў, святочная страва беларусаў. Пасля з’яўлення бульбы, яна стала асноўным інгрэдыентам для паўсядзённых страў.
Настаў час пазнаёміць вас з топ-10 страў беларускай нацыянальнай кухні:
Дранікі — візітоўка кухні Беларусі! Рэцэпт быў запазычаны са нямецкай кухні і ўпершыню апісаны ў кнізе «Кухараў дабра навучаны» ў 1830 годзе. Так што «аснова ўсіх асноў», якой прынята лічыць дранікі, увайшла ў рацыён беларусаў крыху менш за два стагоддзі таму.
Цікавы факт: тады гэта страва называлі бульбянымі аладкамі, а сучасная назва адбылося ад старорусском словы «драць», што цяпер набыло значэнне «церці, пераціраць». Звычайна дранікі падавалі разам з іншымі стравамі — мы ўжо распавядалі ў адным з выпускаў перадачы «Беларуская кухня», як прыгатаваць качку з дранікамі.
Верашчака. Як пісаў Якуб Колас у паэме «Новая зямля», «І аж пацелі, небаракі, Каб Вялікія зачэрпаць верашчакі». Прыдворны кухмистр караля Рэчы Паспалітай Верашчака ўвайшоў у гісторыю беларускай кухні як Творца дастаткова цікавага стравы. Ён прыдумаў тушыць у падліве кавалачкі каўбасы, змешаныя з салам. З часам верашчака з’явілася і ў рацыёне сялян — яе рыхтавалі па вялікіх святах. Такім чынам, народна любімае страва патрапіла на сталы сучасных беларусаў наўпрост з княскага.
Батвіннік (бурачнік). Батвіннік (па-беларуску «бацвінне») традыцыйна рыхтаваўся з бурачны бацвіння. Гэта цяпер мы рыхтуем халаднік з буракоў, а тады для простага селяніна гэта было недазваляльнай раскошай.
Капыткі. Яшчэ адзін бульбяны «прысмак» у нашым топе. Сваё арыгінальнае назва гэтая страва беларускай нацыянальнай кухні атрымала перш за ўсё за сваю форму: падрыхтоўвалі цёртую бульбяную масу, фармавалі з яе пласт, які нарэзаўся на кавалачкі, якія нагадваюць маленькія капытца. Падаюцца капыткі з мачанкай, пра якую ніжэй.
Мачанка. Мачанкай называлі соус, у які трэба было абмакваць іншае страва (да прыкладу, блінцы ці ў нашым выпадку копытки).
Пячысты. Гэта магла быць запечаная бараніна (цяпер яна рэдкасць, а ў тыя часы была распаўсюджаная паўсюдна) або цэлая курыца ці дзічыну. Пячысты часта з’яўляўся на княжым стале, прычым рыхтавалі яго вельмі цікавым спосабам: тушку курыцы ці іншай дзічыны вымочвалі, а затым закопвалі на некалькі дзён у пясок. Начынялі яе ад селядца фаршам і, хоць на першы погляд здаецца, што гэтыя прадукты спалучаюцца дрэнна, на самай справе мяса атрымлівалася вельмі далікатным і смачным.
Наліснікі. Гэта страва памылкова называюць беларускімі блінамі, аднак яно адрозніваецца тым, што наліснікі не зьяўляюцца самастойнай стравай. Іх падаюць з рознымі начынкамі, напрыклад, з тварагом.